Voor de meeste leerlingen die dit jaar eindexamen hebben gedaan is 12 juni de datum van de verlossing. Om 8.00 uur zal Cito de normeringen voor vmbo,- havo- en vwo-examens bekend maken op hun website. Dat betekent dat de meeste examenkandidaten die dag weten of ze geslaagd zijn of (nog) niet. Sommige leerlingen krijgen nog een herkansing in de vorm van een herexamen in het tweede tijdvak. Zij zullen nog even geduld moeten hebben, maar op 28 juni weten ook zij of ze hun felbegeerde diploma in ontvangst mogen nemen tijdens de feestelijke diploma-uitreiking op school. De scholen kunnen daarna hun definitieve slagingspercentages bekend maken.
Elke school kent zo haar eigen gebruiken voor de uitreiking. Sommige kiezen voor een groot centraal evenement in de aula waarbij de kandidaten worden toegesproken door de rector. Anderen houden het bewust klein en reiken de diploma’s uit binnen de intimiteit van de groep in een klaslokaal. Hoe verschillend diploma-uitreikingen ook zijn, een aantal elementen zit er altijd in: het is feestelijk, druk en bloedheet.
Een diploma-uitreiking is vaak een hele zit. Je bent met (te) veel mensen in een ruimte die daar vaak niet helemaal voor gemaakt is. Leerlingen moeten lang wachten tot ze hun felbegeerde papiertje eindelijk in ontvangst mogen nemen. Het applaus, het tekenen van het diploma, de toespraken voor anderen. Het neemt tijd in beslag. En de hitte neemt per leerling toe. Water verkoelt de stemming tijdelijk. Het is zitten, zweten en zwoegen.
Is dat nou zo erg? Nee! Het wachten hoort erbij. Ik vind het altijd voelen als een soort laatste proeve van bekwaamheid. Alles zit erop, maar de leerling heeft het diploma nog niet ontvangen. Uitgesteld genot is een teken van intelligentie. Je moet er even bijblijven voor het beste resultaat.
Het is ontroerend om te zien hoe ouders reageren wanneer hun kind aan de beurt is. Aan een belangrijke periode in de ontwikkeling van hun kind komt een einde. De toekomst begint hier op dit moment. Ze lachen, applaudisseren, soms pinken ze een traantje weg. Ze zijn trots. En terecht!
Ikzelf heb wel eens als schoolleider met een kleine brok in mijn keel een leerling toegesproken. Ze was geslaagd met geweldige cijfers en had zich op heel veel verschillende manieren enorm ingezet voor de school. Ze had in de leerlingenraad gezeten, in de MR, was minimentor geweest en ga zo maar door. Maar waar ik vooral trots op was, was dat ze in vier jaar op de mavo tegen alle stroming in volstrekt zichzelf gebleven was. Ze had zich op school nadrukkelijk ingezet voor de LHTB-emancipatie en deed dat op zo’n manier dat ze voor veel leerlingen een voorbeeld was.
Afgelopen jaar keek ik tijdens de uitreiking van de diploma’s naar de gezichten van de leraren die in de zaal zaten te kijken naar hun leerlingen. Het was overduidelijk dat dit best plechtige moment ook hen niet onberoerd liet. Ik zag een heleboel verschillende emoties op de gezichten van de leraren: blij, geraakt, ontspannen en soms opgelucht. In een aantal jaar hadden ze de kandidaten zien opgroeien van kind richting jongvolwassene. Daar hadden ze een bijdrage aan geleverd. Nu de leerlingen hun diploma kregen zat hun taak erop. Daar waren ze trots op. En dat is heel terecht!
