De column uit aflevering vier ‘Een brug tussen PO en VO: 10-14-onderwijs’
Ik maak honderden keuzes op een dag. Wel meer waarschijnlijk.
Wat eten we?
Welke kleding leg ik klaar voor mijn kindje?
Wat draag ik zelf?
Kijk ik de passerende vage kennis in de ogen – of kijk ik toevallig net de andere kant op?
Dans ik op bruiloften, ondanks mijn gevoel voor ritme en betonnen heupen?
Welke collecte geef ik mijn euro – welke niet?
Lieg ik?
Ik kan snel dagelijkse keuzes maken, omdat ik het grotere geheel al een beetje dichtgetimmerd heb. Ik maakte de gróte keuzes al. En dat maakt alle keuzes bínnen dat grotere geheel echt eenvoudiger.
Duurzaamheid is belangrijk
Vrijheid is belangrijk.
Onderzoeken is belangrijk
Creativiteit is belangrijk.
Liefde is het allerbelangrijkst
Ik ontwikkelde door de jaren heen overtuigingen. En ik leerde wat bij mij past. Groter: ik leerde wie ik ben. Dat kostte me jaren – maar ik ben er wel aardig uit nu. Geloof ik.
Ik sta achter dat waar ik in geloof, waar ik, nou ja, van overtuigd ben, ook al heb ik door de jaren heen nog behoorlijk moeten kneden en schaven aan die overtuigingen. Ik weet dat mijn overtuigingen míjn overtuigingen zijn, geen eeuwigheidswaarde hebben en ook niet de WAARHEID zijn.
Ik eet geen vlees of vis.
Ik ben met de vrouw van mijn dromen.
Ik verkies vertrouwen boven cynisme – om Bregman te citeren: de meeste mensen deugen.
Ik leef met een open vizier – ondanks mijn overtuigingen.
Tegenwoordig kan ik best goed keuzes maken. Misschien ook omdat een deel van die keuzes eigenlijk gewoon gevolgen zijn van hoe ik mijn leven wil leven. Misschien noemen we dat dan gezond verstand. En eerlijk is eerlijk, ik kan tegenwoordig best goed keuzes maken, omdat ik vroeger al ruim voldoende matige keuzes maakte. Ik ben ouder nu – ik leerde van die fouten. Ik leerde wat ik niet wilde. En ik leerde wat een keuze me moet opleveren voor ik die maak.
Grootse dramatische gevolgen hadden die matige keuzes overigens niet. Uiteindelijk kwam alles altijd op zijn pootjes terecht – dat komt het altijd – maar ik heb wel wat omwegen gemaakt die niet nodig waren geweest.
(Laten we mijn matige keuzes in de liefde even buiten beschouwing laten, maar daarvoor geldt natuurlijk hetzelfde.)
Ik ben beter geworden in het maken van keuzes. En alles wat ik zojuist zei is daarvoor een instrument geworden. Ik ben simpelweg ouder geworden en heb ervaringen opgedaan. Ik weet beter wie ik ben en, dus, welke keuze het beste bij me past.
Ik probeer me voor te stellen hoe het ook al weer was zonder die instrumenten. Zonder dat… zonder die levenservaring, zonder jezelf te begrijpen, zonder overtuigde overtuigingen… zonder dat alles, is zinnige keuzes maken eigenlijk niet te doen.
